Już od zarania dziejów ludzie chcieli być kimś innym, wcielać się w różne postacie.
Udawanie kogoś innego płynie z dążenia do wydania się lepszym, ważniejszym niż się w istocie jest. Dążenie to jest szczególnie silne u dzieci, które w zabawach „na niby”, nie nakłaniane przez nikogo, same koniecznie chcą być kimś innym. Przebywanie w świecie fikcji daje dzieciom poczucie własnego „ja”, sposobność do budzenia podziwu i zainteresowania swoją osobą innych dzieci oraz dorosłych.
Człowiek odzwierciedla i poznaje świat nie tylko umysłem, ale także w sposób bezpośredni – widzi go, słyszy i czuje, poznaje w postaci konkretnych obrazów stanowiących treść żywego postrzegania rzeczywistości. Niektórzy traktują sztukę jako ułudę, ucieczkę od świata rzeczywistego, inni widzą w niej tylko rozrywkę. Pedagodzy podkreślają jej walory wychowawcze w procesie powstawania.
Jednym z zadań wychowania jest zaspakajanie potrzeb, a szczególnie tych, które są ważne dla kształtowania osobowości. Dzieci w wieku przedszkolnym, opanowały już na tyle język ojczysty, że rozumieją przekazywane im utwory literackie, umieją wyrazić związane z nimi przeżycia, a co ważne lubią słuchać opowiadań, wierszy, piosenek, bajek i baśni.
Organizacja pracy w przedszkolu powinna sprzyjać rozwijaniu aktywności własnej dzieci. Wybór środków, form i metod realizacji programu należy do nauczycielki. W każdym fragmencie pracy z dziećmi można przewidzieć pewne zadania, problemy, sprawy do rozwiązania przez same dzieci. Dzieci wdrożone do tego rozwijają w sobie takie cechy jak: samodzielność myślenia, sądów, ocen, wniosków, zaradność, uczą się dobrej pracy, zabawy. Dzieci bardzo lubią dokonywać wyboru, decydować o czymś , zastanawiać się, oceniać, określać cel i zgodnie z tym działać. Wtedy możemy się przekonać jak wiele potrafią, chcą zrobić i ile daje im to radości.
Zabawa inscenizowana
Zabawa inscenizowana jest jedną z odmian zabawy tematycznej. W zabawie tej dzieci nie naśladują sytuacji i czynności dorosłych, lecz odtwarzają wzory z literatury. Towarzyszy temu odczucie przyjemności przedstawiania, przyjemności grania roli. Nie jest to już tylko utożsamianie się z osobą lub rzeczą, lecz dążenie do wywołania efektu estetycznego, do podobania się w sposobie odtwarzanie danej roli. Jest to jakby dalszy, bardziej dojrzały etap w rozwoju zabaw tematycznych. Zabawa inscenizowana stwarza doskonałe warunki do pracy całościowej, pozwala oddziaływać w sposób naturalny na rozwój uczuć dziecka; szczególnie społeczno-moralnych i estetycznych, rozwija myślenie i mowę, daje radość twórczego działania zespołowego.
Wykorzystując do zabawy treść utworu literackiego nie uczymy go na pamięć. Lecz pozwalamy dzieciom odtwarzać go w sposób samodzielny i twórczy. Aby to osiągnąć, dzieci muszą dobrze poznać treść opowiadania, które będzie przedmiotem ich działania. Odstępstwem od tego jest inscenizacja wiersza, którego trzeba nauczyć się na pamięć. W inscenizacji wiersza występuje narrator, który kieruje jej przebiegiem, czego inscenizując opowiadania staramy się unikać, chyba, że jest ono dość trudne i do zabawy musi włączyć się nauczycielka.
Należy dążyć do tego, aby utrwalenie treści wybranego utworu miało charakter atrakcyjny, aby odbywało się w toku różnorodnej działalności dzieci, zarówno umysłowej jak plastycznej, muzycznej lub ruchowej, dzięki czemu dziecko rozwija się i kształtuje swoją osobowość w procesie dużego zaangażowania uczuciowego w wielostronna działalność.
Łatwy wiersz mogą inscenizować już dzieci czteroletnie, natomiast opowiadanie nadaje się do zabawy dla pięcio- i sześciolatków. Dopiero one potrafią zapamiętać i odtworzyć w sposób logiczny treść i akcję utworu pisanego prozą, a niekiedy nawet wzbogacić, opierając się na własnych przeżyciach. Inscenizowanie opowiadań wymaga dość dużych umiejętności językowych- swobodnego wypowiadania się, bogatego słownictwa, a także umiejętności prowadzenia dialogu, co jest dość trudne ale niezwykle ważne.
Zabawa inscenizowana jest wyrażeniem uczuć, wyobrażeń dziecka, które stanowiły treść jego przeżycia psychicznego w toku odbierania utworu literackiego.
To wyrażanie czegoś, co się przeżyło jest ważnym czynnikiem rozwoju wyobraźni dziecka. Wyobraźnie podniecona silnym uczuciem pomaga dziecku w przypominaniu treści, które ono odczuwa i łączy w całość.
Sposobów wykorzystania utworów literatury dziecięcej w przedszkolu jest bardzo wiele; zależą one od inwencji i pomysłowości nauczycielki. Najważniejsze jest jednak, by praca z wybranym utworem miała wielostronny charakter, była dla dzieci radością i zabawą. Wtedy dopiero piękno wierszy i baśni dla dzieci będzie w pozytywny sposób oddziaływać na sferę doznań oraz przeżyć małych czytelników.
Dzieci z grupy III z okazji zbliżających się Świat Wielkanocnych przygotowały inscenizację pt „Wielkanocny koszyczek” , którą będzie można obejrzeć na stronie internetowej naszego przedszkola już wkrótce.
Zbliżają się Święta Wielkanocne, warto w Wielkim Tygodniu sięgnąć po literaturę o tematyce Wielkanocy, by spokojnie przeżywać czas wyciszenia i zadumy.
Utwory o tematyce wielkanocnej dla dzieci do wyboru:
- „Świętujemy Wielkanoc” dla dzieci 3+
- „Emilka i Maks na tropie Wielkanocy” – dla dzieci 3+
- „Gdyby jajko mogło mówić” dla dzieci 4+
- „Cecylka Knedelek i Wielkanoc” dla dzieci 4+
- „Wielkanocny elementarz” dla dzieci 5+
- „Wielkanoc w Kisielicach Małych” dla dzieci 5+
- „Wielkanocne idą święta” – dla dzieci 6+
- „Opowiedz mi mamo. Polskie zwyczaje i obrzędy wielkanocne” dla dzieci 6+
Małgorzata Stańczyk, Jolanta Łakomiec